'Rusland en VS verhinderden arrestatie Karadzic'

Uitgegeven: 10 september 2007 21:59 op www.nu.nl

AMSTERDAM - Een voormalige woordvoerster van het Joegoslaviëtribunaal, Florence Hartmann, zegt in een maandag gepubliceerd boek dat zowel Rusland als de Verenigde Staten hebben geïntervenieerd om de arrestatie te voorkomen van de voormalige Bosnisch-Servische oorlogsleider Radovan Karadzic.

Hartmann stelt dat veel van haar informatie in Paix et Châtiment (Vrede en Straf) afkomstig is van gesprekken achter gesloten deuren en gebeurtenissen die zij uit hoofde van haar functie registreerde. Hartmann was woordvoerster voor de hoofdaanklager van het tribunaal, Carla del Ponte.

Volgens Hartmann stelden de VS en Frankrijk elkaar verantwoordelijk voor het ontkomen van Karadzic, waarbij regeringsmedewerkers van beide landen opperden dat het andere land een geheim akkoord had gesloten om hem te beschermen.

Moord

Karadzic en zijn legercommandant, generaal Ratko Mladic, worden beschuldigd van de moord op achtduizend moslims uit Srebrenica, de ergste massamoord in Europa sinds de Tweede Wereldoorlog, en het beleg van Sarajevo. Beiden zijn beschuldigd van genocide en misdaden tegen de menselijkheid.

Hartmann schrijft dat de voormalige Franse president Jacques Chirac in 1997, op een bijeenkomst in de tuin van het Franse presidentiële paleis, wereldleiders ervan trachtte te overtuigen dat Karadzic moest worden opgepakt. De toenmalige Amerikaanse president Bill Clinton, gesteund door de Britse premier Tony Blair, hield vast aan zijn standpunt dat de arrestatie niet mogelijk was zonder medeweten van Rusland, hoewel het bekend was dat Moskou tegen de arrestatie was.

Oppositie

Chirac gaf uiteindelijk toe, maar vertelde Del Ponte in 2000 dat Karadzic was ontkomen door Russische oppositie. Chirac zou destijds ook hebben gezegd te geloven dat de VS een geheim akkoord met Moskou hadden gesloten om Karadzic te beschermen, teneinde het Akkoord van Dayton te kunnen sluiten. In Dayton, in de Amerikaanse staat Ohio, werd in december 1995 een verdrag gesloten dat een einde maakte aan de Bosnische Oorlog. Een van de deelnemers was de toenmalige Servische president Slobodan Milosevic.

Het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken heeft herhaaldelijk ontkend dat er enig geheim akkoord betreffende Karadzic bestaat. Karadzic verdween in 1998 uit zicht. Het bureau van Chirac weigert commentaar op het boek.

Geschaduwd

Hartmann schrijft verder dat Del Ponte in januari 2004 te horen kreeg dat Karadzic werd geschaduwd en dat zijn arrestatie ophanden was. De Serviërs verzochten de Fransen om hem naar Den Haag over te brengen, “zeer tot ongenoegen van de Amerikanen die intervenieerden om de operatie op te schorten”. Hartmann noemt geen bewijzen om die bewering te staven.

Hartmann beschuldigt ook de Fransen van geheime overeenkomsten ter bescherming van oorlogsmisdadenverdachten. Del Ponte zou in maart 2000 aan Wesley Clark, de voormalige NAVO-commandant, hebben gevraagd of de VS een geheime overeenkomst met Karadzic hadden. Clark beschuldigde toen Chirac ervan een akkoord met Karadzic en Mladic te hebben gesloten voor de vrijlating van twee Franse piloten, die in 1995 drie maanden door de Bosnische Serviërs gevangen waren gehouden.

Opsporing

Het Franse ministerie van buitenlandse zaken liet in een reactie slechts weten dat Frankrijk zich al jarenlang inzet voor de opsporing van oorlogsmisdadenverdachten en daartoe nauw samenwerkt met de plaatselijke autoriteiten en de internationale gemeenschap.